Giới thiệu

Nếu miền Bắc nổi tiếng với nước mắm pha thanh nhẹ, miền Nam chuộng vị chua ngọt, thì miền Trung lại có một thứ nước chấm đậm đà, thơm nồng không thể nhầm lẫn: mắm nêm. Đây là loại mắm được lên men từ cá cơm hoặc cá nục, mang lại hương vị mặn mòi của biển cả, khiến ai đã ăn một lần sẽ nhớ mãi không quên.

Mắm nêm không chỉ là gia vị, mà còn là linh hồn của hàng loạt món ngon trứ danh như bánh tráng cuốn thịt heo, bún mắm nêm, ram cuốn, mít trộn…

Mắm nêm là gì?

Mắm nêm là loại mắm lên men từ cá cơm, cá nục hoặc cá trích nhỏ, ướp muối theo tỷ lệ truyền thống và ủ trong chum sành từ 6 tháng đến 1 năm. Sau khi lên men hoàn toàn, phần nước mắm đặc sánh, có màu nâu đậm và mùi nồng đặc trưng.

Không giống nước mắm cốt trong veo, mắm  đặc và có xác cá, đậm vị hơn, mặn hơn, và có phần “kén người ăn”. Tuy nhiên, với những ai đã quen, đây là nước chấm không thể thiếu để làm bật hương vị của món ăn.

Phân biệt mắm nêm và nước mắm thường

Cách pha mắm chuẩn vị miền Trung

Một trong những điểm đặc sắc của mắm nêm chính là pha chế. Mắm nêm nguyên chất có mùi khá nồng, vì vậy cần pha đúng cách để vừa giữ hương vị đậm đà, vừa hài hòa, dễ ăn hơn.

Nguyên liệu:

• 3 muỗng canh mắm nêm nguyên chất

• 1–2 muỗng thơm (dứa) băm nhuyễn

• 1 muỗng tỏi băm, 1 muỗng ớt băm

• 1 muỗng đường, 1/2 muỗng nước cốt chanh

• Có thể cho thêm chút sả băm (nếu dùng với bún)

Cách pha:

1. Trộn thơm, tỏi, ớt, đường trong chén

2. Thêm mắm vào, khuấy đều

3. Vắt nước chanh vào, nêm lại cho vừa mặn – ngọt – chua – cay

4. Có thể thêm chút nước lọc nếu muốn loãng bớt

👉 Thành phẩm là hỗn hợp sánh mịn, mùi thơm mạnh, vị hài hòa, ăn cực “bắt” vị.

Những món ngon không thể thiếu mắm nêm

1. Bánh tráng cuốn thịt heo

Món ăn “đại diện” cho Đà Nẵng – Quảng Nam. Lát thịt heo ba chỉ luộc cuốn rau sống, dưa leo, chuối chát, chấm mắm nêm pha thơm – đúng chuẩn vị miền Trung.

2. Bún mắm nêm

Bún tươi, thịt heo quay hoặc luộc, rau sống, nem chua, ram giòn – tất cả trộn đều với mắm, tạo nên món bún đậm đà khó cưỡng.

3. Ram cuốn mắm nêm

Ram chiên giòn, cuốn bánh tráng, rau sống, chấm mắm nêm. Giòn – thơm – cay – mặn – ngọt, đủ mọi tầng vị giác.

4. Mít trộn

Mít non luộc, xé sợi, trộn với tôm thịt, rau răm, đậu phộng và rưới mắm lên – món ăn dân dã cực cuốn.

5. Bánh ướt cuốn chả nướng

Bánh ướt mỏng, cuốn chả lụa hoặc chả nướng, chấm mắm – chuẩn vị xứ Huế, Đà Nẵng.

Cách bảo quản mắm nêm

• Để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng

• Tốt nhất nên cho vào hũ thủy tinh đậy kín

• Có thể để ngăn mát tủ lạnh, dùng dần trong 3–4 tháng

• Nếu mắm nổi váng trắng nhẹ: hớt bỏ, khuấy đều, dùng tiếp bình thường

Những điều nên lưu ý khi dùng mắm nêm

• Không dùng quá nhiều nếu chưa quen mùi – có thể gây khó chịu

• Phụ nữ mang thai nên hạn chế nếu chưa từng ăn trước đó

• Người cao huyết áp nên ăn điều độ vì mắm khá mặn

• Nên dùng mắm từ cơ sở uy tín, có ghi rõ thành phần, không phẩm màu

Địa chỉ mua mắm nêm ngon chuẩn vị

Tại Đà Nẵng – Huế – Quảng Nam:

• Mắm Dì Cẩn – Đà Nẵng

• Mắm Cô Ri – Huế

• Mắm Bà Giáo Thảo – Hội An

Mua online:

• Shopee, Lazada, Tiki: tìm sản phẩm có chứng nhận VSATTP

• Ưu tiên thương hiệu: Nam Ô, Bà Cúc, Dì Cẩn, Hồng Hương

Mắm nêm trong văn hóa ẩm thực miền Trung

Mắm nêm không đơn thuần là nước chấm – đó là bản sắc ẩm thực, là kỷ niệm tuổi thơ của bao người con miền Trung. Từ mâm cơm gia đình đến tiệc tùng, lễ Tết, luôn hiện diện, đôi khi chỉ là đĩa mắm chấm rau luộc, nhưng cũng đủ khiến bữa ăn trở nên đậm đà, ấm cúng.

òn thể hiện rõ nét tính cách người miền Trung: thẳng thắn, nồng hậu, đậm đà như chính vị mắm.

Câu hỏi thường gặp

1. Có ăn sống được không?
Có, nhưng nên pha chế lại với thơm, chanh, tỏi, ớt để dễ ăn hơn. Không nên dùng mắm nguyên chất chưa pha nếu chưa quen.

2. Có giống mắm cá linh?
Không. Mắm cá linh thường để nấu lẩu mắm miền Tây, còn mắm nêm là dạng nước chấm đặc biệt miền Trung.

3. Có loại mắm chay không?
Có. Làm từ dứa, đậu nành lên men, nấm – phù hợp với người ăn chay hoặc cần kiêng mùi cá.

4. Có thể để bao lâu?
Nếu bảo quản lạnh, kín, có thể dùng trong 3–4 tháng.

Kết luận

Mắm nêm không chỉ là nước chấm, mà còn là một phần linh hồn của ẩm thực miền Trung Việt Nam. Với hương vị đậm đà, mùi thơm nồng quyến rũ, góp phần làm nên danh tiếng của nhiều món ăn trứ danh như bánh tráng cuốn thịt heo, bún mắm nêm, mít trộn…

Nếu bạn chưa từng thử mắm nêm – hãy thử một lần. Và nếu bạn đã từng ăn, chắc chắn bạn sẽ muốn tìm về nó mãi, như một nỗi nhớ miền Trung mặn mà đậm tình.

• Xem thêm: Bánh tráng cuốn thịt heo – món ngon không thể thiếu mắm nêm
• Tìm hiểu thêm những món ngon đặc sắc của nước ta tại bluediamondgroup.com.vn – nơi lưu giữ và tôn vinh tinh hoa ẩm thực Việt Nam ba miền.