Khi đặt chân đến Hội An – di sản văn hóa thế giới, du khách không chỉ ấn tượng với phố cổ trầm mặc hay những chiếc đèn lồng rực rỡ, mà còn bởi nền ẩm thực dân dã nhưng đặc sắc, trong đó nổi bật nhất phải kể đến cơm gà Hội An.
Không cần cầu kỳ, một đĩa cơm gà đúng kiểu Hội An vẫn đủ sức làm người ta nhớ mãi không quên, nhờ vào sự kết hợp hoàn hảo giữa thịt gà ta luộc chín tới, cơm dẻo thơm từ nước luộc gà, rau sống tươi mát và nước mắm tỏi ớt chua ngọt.
Cơm gà là món ăn phổ biến ở khắp ba miền, nhưng phiên bản cơm gà của Hội An lại mang trong mình bản sắc riêng không thể nhầm lẫn. Món ăn này được người dân phố cổ sáng tạo dựa trên gà ta nuôi thả vườn, gạo ngon tuyển chọn và những nguyên liệu địa phương.
Trong thời kỳ giao thương sôi động thế kỷ 17–18, người Hoa và người Nhật sinh sống tại Hội An đã góp phần hình thành nhiều nét ẩm thực đa dạng, trong đó cơm gà có sự pha trộn từ ẩm thực Trung Hoa (xá xíu, nước mắm chua ngọt) và phong cách chế biến của người Việt.
Gà ta luộc vừa chín, thịt chắc, da giòn, thơm ngọt tự nhiên
Gà được xé sợi nhỏ, trộn đều với hành tây, rau răm, tiêu, chút muối chanh
Có nơi dùng gà quay hoặc gà nướng mật ong nhưng phiên bản truyền thống vẫn là gà luộc
Gạo tẻ trộn gạo nếp, ngâm kỹ rồi nấu bằng nước luộc gà
Cho thêm nghệ tươi hoặc dầu điều để tạo màu vàng đẹp mắt
Cơm không quá khô, không quá nhão, dẻo và đậm vị
Rau thơm Hội An: rau răm, húng lủi, hành tím, giá đỗ
Dưa góp làm từ đu đủ bào, cà rốt ngâm giấm đường, ăn kèm giảm ngấy
Nước mắm nguyên chất, pha chua ngọt, thêm tỏi ớt giã nhuyễn
Có nơi dùng mắm gừng cay nồng thay thế – tuỳ vùng
Nguyên liệu chính | Mục đích |
---|---|
Gà ta thả vườn | Thịt mềm, ngọt, ít mỡ |
Gạo tẻ + nếp ngon | Cho cơm dẻo, thơm, không nhão |
Nghệ tươi / dầu điều | Tạo màu vàng hấp dẫn |
Hành tây, rau răm, hành lá | Tạo hương vị hài hòa |
Nước mắm ngon, tỏi, ớt | Làm nước chấm đậm đà |
Rửa gà sạch, luộc với hành tím, muối, vài lát gừng
Khi gà chín, ngâm vào nước đá để da giòn, thịt săn
Xé thịt gà vừa ăn, trộn với hành tây, rau răm, nêm nhẹ
Ngâm gạo 30 phút, để ráo
Rang sơ gạo với dầu điều, sau đó nấu bằng nước luộc gà
Khi chín, cơm có màu vàng đều, thơm nhẹ
Giã nhuyễn tỏi, ớt, pha nước mắm với đường, chanh, nước lọc
Nêm vừa miệng: mặn ngọt chua cay hài hòa
Xới cơm ra đĩa, xếp gà lên, rắc thêm hành phi
Kèm rau sống, dưa góp, chấm cùng nước mắm
Có thể thêm chén súp gà nóng hổi nếu thích
Vùng miền | Đặc điểm gà | Cơm | Ăn kèm |
---|---|---|---|
Hội An | Gà ta xé, da giòn | Nấu từ nước luộc, có nghệ | Rau răm, hành tây, dưa góp |
Tam Kỳ | Gà luộc nguyên miếng | Cơm trắng, thơm nhẹ | Rau sống, nước chấm gừng |
Sài Gòn | Gà quay, gà xối mỡ | Cơm tơi, thường chiên hoặc rang | Dưa leo, cà chua, nước tương |
Hà Nội | Gà luộc hoặc rang | Cơm trắng dẻo | Hành muối, rau sống |
Cơm gà Bà Buội – số 22 Phan Chu Trinh
Cơm gà Ty – số 27 Phan Chu Trinh
Cơm gà Nga – Lý Thường Kiệt
Cơm gà Hương – đường Lê Lợi
Cơm gà Hội An – Nhà hàng Quảng – Hoàng Cầu, Hà Nội
Cơm gà Bà Buội chi nhánh – Quận 1, TP. HCM
Cơm gà Ty – Gò Vấp – HCM
Protein từ gà giúp no lâu, xây dựng cơ bắp
Tinh bột từ gạo kết hợp rau sống – cân bằng dinh dưỡng
Không chiên rán, ít dầu mỡ – tốt cho tim mạch
Nước mắm pha chua cay – kích thích tiêu hóa
1. Có thể thay nghệ bằng bột điều khi nấu cơm không?
Được. Dầu điều tạo màu đẹp hơn, vị không bị hăng như nghệ tươi.
2. Cơm gà Hội An ăn sáng hay trưa?
Thường dùng cho bữa trưa hoặc tối, nhưng ăn sáng nhẹ cũng rất hợp.
3. Có thể dùng gà công nghiệp?
Không nên. Gà ta mới cho độ dai, ngọt đặc trưng, gà công nghiệp dễ bở, kém ngon.
4. Có phiên bản chay không?
Có thể dùng đậu hũ, nấm, cơm nghệ và nước mắm chay, vẫn rất ngon miệng.
Cơm gà Hội An là món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng sự tinh tế trong từng chi tiết, từ cách chọn nguyên liệu đến kỹ thuật chế biến. Với màu sắc bắt mắt, hương vị đậm đà và cảm giác thanh nhẹ, món ăn này là minh chứng cho sự kỳ công trong văn hóa ẩm thực miền Trung Việt Nam.
Nếu bạn có dịp ghé phố cổ, nhất định phải thử cơm gà Hội An, hoặc hãy tự tay nấu tại nhà để thưởng thức hương vị đặc trưng của mảnh đất di sản này.